Grammatikübersicht
Dilbilgisi Kurallarına Genel Bakış
III.
Die Position der einzelzen
Satzglieder
Cümlede öğelerin sıralanışı
1.
İm Aussagesatz / Bildirim cümlesinde
a.
Normal olarak bildirim cümlelerinde öğelerin sıralanışı şöyledir :
Özne + Verb + Tümleç (Diğer öğeler)
Ich bin müde.
Dr. Öz kommt aus Turkey.
b.
Özellikler vurgulamak istediğimiz bir öğe, cümlede ilk sırayı alabilir.
Bu durum, özellikle bir duygunun ağır bastığı cümlelerde görülür.
Genau das Buch suche ich!
2.
Die Satzklammer – Cümlenin iki fiille
çerçevelenmesi
Bazı durumlarda, özne hariç olmak üzere, cümledeki bütün
unsurlar, iki fiilin ya da bir fiilin bölünebilir iki parçasının arasında yer
alır.
Bu iki şekilde gerçekleşir:
a.
Fiilin dışında, yardımcı fiilin de yer aldığı cümleler:
Herr Öztürk möchte noch eine Nacht bleiben.
Möchten Sie noch eine Nacht bleiben?
b.
Bölünebilir bir fiilin yeraldığı cümleler:
Dr. Öz reist morgen nach Berlin ab.
Wer reist morgen ab?
Komm doch mit!
3.
Die Negation nicht – Nicht ile
olumsuz yapma
a. Nicht sözcüğü cümleye olumsuz anlam
verir. İçinde özne ve Akkusativ (ismin –i hali) tümleç bulunan cümlelerin,
sonunda yer alır.
Die Frau probiert die
Bluse nicht.
Warum probiert die Frau
die Bluse nicht?
Hanna singst nicht.
Kaufst du das Buch nicht?
Trink das Bier nicht!
b. Eğer cümlede ikinci bir fiil, ya da
bölünebilir bir fiil, ya da sıfat tümleç varsa; nicht sözcüğü bunların önünde
yer alır.
Nicht sözcüğü, hiç bir
zaman fiilden önce yer almaz.
Er ist nicht müde
Sie singt nicht gern.
Herr Meier möchte nicht schlafen.
Warum möchte sie die Bluse nicht kaufen?
Dr. Thürmann reist nicht ab.
Komm nicht mit!
4.
Die Partiken – Edatlar (denn, doch,
ja, mal, wohl, sowieso)
Edatlar cümlede fiilden sonra yer alırlar. Soru cümlelerinde, fiilden
sonra özne, özneden sonra da edat yer alır.
denn : yalnızca soru cümlelerinde kullanılır.
Ja : Soru cümlelerinde kullanılmaz.
wohl /sowieso : Genellikle soru zamiri ile kurulan cümlelerde yer
almazlar.
Das ist doch unhöflich
Sie brauchen doch das Geld
Ich komme ja
Das ist ja Ihre Brille
Ich bestelle jetzt mal.
Sie sind wohl ein Kobold?
Was möchten Sie denn essen?
Reisen Sie denn ab?